W okresach pandemicznych bardzo ważną częścią ochrony przed wirusami i innymi drobnoustrojami jest dezynfekcja. Dzięki niej możliwe jest ograniczenie rozprzestrzeniania się szkodliwych związków i ograniczenie zakażeń wśród ludzi. W parze z dezynfekcją pojawia się wiele rozwiązań, polegających na ekologicznym korzystaniu z dóbr naturalnych w celu utrzymaniu ludzkiego zdrowia. Odpowiedzią na te zapotrzebowania jest dezynfekcja światłem.
Promieniowanie UV i jego typy
Światło UV pochodzi w przyrodzie od promieniowania słonecznego. Nie dociera ono w 100% na powierzchnię Ziemi, ponieważ jest częściowo zatrzymywane przez warstwę ozonową oraz magnetosferę Ziemi, stanowiącą naturalną barierę, dzięki której jego dawka oddziałuje na nas w sposób pozytywny. Jednak nie zawsze jego natężenie ma pozytywne działanie na człowieka. Promieniowanie UV ze względu na oddziaływanie można podzielić na trzy grupy:
- typ UV-A – długość fali 400-315 nm,
- typ UV-B – długość fali 315-280 nm,
- typ UV-C – długość fali 280-100 nm.
Na czym polega dezynfekcja światłem?
Najbardziej szkodliwym promieniowaniem UV dla organizmów żywych jest typ C. Zakres od 230 do 275 nm działa bakteriobójczo, promieniowanie to jest wchłaniane przez białka i kwasy nukleinowe, doprowadzając do uszkodzenia łańcucha DNA i RNA. Dlatego do dezynfekcji światłem powinno się używać właśnie ten typ promieniowania UV! (typ UV-C). Trzeba jednak pamiętać, że to promieniowanie jest szkodliwe dla organizmów żywych, w tym również człowieka. Dlatego jego stosowanie musi odbywać się z należytą ostrożnością i w specjalnych warunkach!
Lampy UV umiejętnie wykorzystywane mogą przyczynić się do zahamowania epidemii, generując promieniowanie UV-C, umożliwiają unicestwienie zagrożeń mikrobiologicznych, takich jak bakterii, wirusów, grzybów i innych szkodliwych mikroorganizmów. Dezynfekcja światłem najlepiej sprawdzi się w przypadku konieczności odkażania powietrza i wody. Jest także skuteczna w usuwaniu wirusów z powierzchni budynków i pomieszczeń.
Rodzaje lamp UV
Istnieje wiele rodzajów lamp do dezynfekcji światłem, które można podzielić ze względu na: typ mocowania, sposób pracy oraz wykorzystanie. Do najpopularniejszych lamp charakteryzowanych na podstawie typu mocowania można zaliczyć:
- lampy bakteriobójcze sufitowe
- lampy ścienno-sufitowe z regulacją
- lampy bakteriobójcze na statywie
Pierwsze wysyłają promieniowanie, padające bezpośrednio na podłogę, drugie są regulowane, dzięki czemu można dopasować kąt i miejsce padania promieni UV, a trzecie są przenośne i najbardziej uniwersalne.
Ze względu na sposób pracy można wyróżnić lampy:
- Lampy UV do dezynfekcji przepływowe- służą do dezynfekcji powietrza w zamkniętych pomieszczeniach, dezynfekcja odbywa się w komorze dekontaminacyjnej),
- Lampy UV do dezynfekcji bezpośredniego działania- służą do dezynfekcji powierzchni, przedmiotów, podłóg oraz innych przestrzeni, na które pada światło. Ważne jest to, aby dezynfekowana powierzchnia była objęta działaniem lampy przez ściśle określony czas, który wynosi od kilku minut nawet do kilku godzin! W tym względzie należy przestrzegać zaleceń producenta,
- Lampy UV do dezynfekcji dwufunkcyjne- łączą obie powyższe metody.
Aby osiągnąć pełną skuteczność należy stosować zalecenia producenta (zwłaszcza jeśli mowa o czasie naświetlania). Poleca się stosować więcej niż jedną metodę odkażania.
Dezynfekcja UV a koronawirus
Dezynfekcja światłem jest polecaną metodą odkażania pomieszczeń i powierzchni również w przypadku koronawirusa. Główny Inspektorat Sanitarny w Polsce, a także Światowa Organizacja zdrowia zdefiniowała tę metodę jako skuteczną. Należy jednak mieć świadomość, że lampami UV możemy dezynfekować pomieszczenia, powietrze lub wodę, ale nigdy ludzi! Dlatego jest polecana dla przestrzeni, w których gromadzi się duża ilość osób jak: szpitale, szkoły, uniwersytety, gabinety specjalistyczne, lokale gastronomiczne, hale targowe, toalety publiczne i obiekty usługowo-handlowe.